Samice komarów wykorzystują wiele wskazówek, aby zlokalizować ofiarę, którą mają ukąsić. Niedawno odkryto receptor znajdujący się na ich czułkach kontrolujący rozpoznawanie lotnych substancji obecnych w ludzkim pocie – w wyniku jego dezaktywacji, prawdopodobieństwo, że komar ukąsi człowieka, zmniejsza się o połowę.
Zablokowanie konkretnego receptora umieszczonego na czułkach komarów redukuje o połowę prawdopodobieństwo, że ukoszą one człowieka. Odkrycia tego dokonał zespół naukowców z Florida International University w Miami i opisał je w artykule na łamach Current Biology.
Komary, aby namierzyć docelowy obiekt ukąszenia, wykorzystują najrozmaitsze receptory sensoryczne, wykrywające różne lotne substancje wydzielane przez ludzkie ciało: zapachy, dwutlenek węgla, wilgotność i ciepło.
Wcześniejsze badania wykazały, że zmutowane komary, u których zdezaktywowano receptor węchowy zwany Orco, z trudem odróżniały ludzi, którzy są ulubionymi ofiarami tych owadów od innych zwierząt, ale nadal kąsały. Dezaktywacja Orco powodowała, że komary stawały się niewrażliwe na nektar, którym się żywią (krew wysysana przez samice służy jedynie jako źródło białka dla jaj), ale także na jeden z najbardziej rozpowszechnionych środków odstraszających komary – na N,N-Dietylo-m-toluamid (DEET).
Badania te pozwoliły odkryć, że oprócz receptorów węchowych OR, dość podobnych do tych występujących u kręgowców, oraz receptorów smakowitych GR, które są bardzo wrażliwe na stężenia CO2, istniały inne typy receptorów, a mianowicie tak zwane receptory jonotropowe IR, znajdujące się na czułkach.
W opublikowanym niedawno badaniu, Matthew DeGennaro i jego współpracownicy zdezaktywowali za pomocą technik inżynierii genetycznej jeden z ww. receptorów IR, zwany Ir8a, stwierdzając, że stworzone w ten sposób zmutowane komary nie były już przyciągane przez lotne substancje zapachowe obecne w ludzkim pocie, wskutek czego ich zdolność do wykrywania ludzi zmniejszyła się o około 50 procent.
Oznacza to, że aktywność IR8a jest prawdopodobnie niezbędna, aby umożliwić receptorom węchowym OR skuteczne rozróżnianie zapachów, zmuszając tym samym owady do zlokalizowania ofiary niemal wyłącznie na podstawie ciepła lub CO2.
Dzięki powyższemu odkryciu będzie możliwe wykrycie substancji zakłócających aktywność IR8a, na tyle, aby ulepszyć skuteczność obecnych repelentów, takich jak DEET lub ikarydyna, ale może być również wykorzystane do wytworzenia środków przyciągających komary w inne miejsce, służące za pułapkę.
Źródło: Current Biology
Grafika: news-medical.net