Warianty genetyczne predysponujące do ryzyka zachorowania na schizofrenię i cyklofrenię są bardzo powszechne wśród osób, które wykonują działalność twórczą. Taki wniosek płynie z eksperymentu przeprowadzonego na 150000 badanych, który to potwierdza po raz kolejny zależność między kreatywnością i zaburzeniami psychicznymi.
Kreatywność i niektóre zaburzenia psychiczne posiadają wspólne korzenie genetyczne – tak wynika z badania opublikowanego w czasopiśmie Nature Neuroscience przez Kari Stefansson z Uniwersytetu w Amsterdamie i jego międzynarodowych współpracowników.
Bogate źródła historyczne potwierdzają występowanie u wielu artystów szaleńczej weny lub rzeczywistych zaburzeń psychicznych. Współczesne badania epidemiologiczne wykazują natomiast nieco odmienne zjawisko: u osób wykonujących kreatywne zawody obserwuje się odbiegającą od normy przewagę krewnych chorych na schizofrenię lub chorobę afektywną dwubiegunową.
Wyniki te wskazują na możliwy udział większej liczby genów, które w obrębie danej rodziny mogą wyrażać się w niektórych przypadkach jako zaburzenie psychiczne, a w innych jako wena twórcza. Do tej pory jednak nie było jasne jaką część tej korelacji statystycznej należałoby przypisać genetyce, a jaką powszechnym warunkom środowiskowym.
Stefansson i jego współpracownicy zanalizowali dane zebrane w trakcie szeroko zakrojonych badań genetycznych na 150000 osobach zdrowych lub chorych na schizofrenię i zaburzenie afektywne dwubiegunowe. Odkryli w ten sposób, że warianty genetyczne, które w tychże badaniach były związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zaburzeń psychicznych były czynnikami predykcyjnymi tych samych patologii w innej badanej populacji składającej się z 86292 Islandczyków.
Te same warianty genetyczne pozwoliły przewidzieć w analizowanej populacji z Islandii, jacy zdrowi uczestnicy, z punktu widzenia psychiatrycznego, należeli do krajowych stowarzyszeń artystycznych aktorów, tancerzy, muzyków, pisarzy i artystów wizualnych. Ten sam rodzaj informacji został udokumentowany u 8893 badanych Szwedów i 18452 Holendrów wykonujących działalność kreatywną.
Korelacja statystyczna okazała się prawidłowa w wyniku sprawdzenia wszystkich innych możliwych czynników mogących mieć wpływ na wynik, takich jak iloraz inteligencji, poziom wykształcenia i stopień pokrewieństwa z osobami chorymi na schizofrenię lub chorobę afektywną dwubiegunową.
„Wykorzystaliśmy narzędzia współczesnej genetyki w celu wyjaśnienia jednego z podstawowych mechanizmów funkcjonowania naszego mózgu”, wyjaśnia Stefansson. „Wyniki przedmiotowego badania nie powinny dziwić, ponieważ bycie twórczym oznacza myślenie odmienne od tłumu, a wcześniejsze badania wykazały, że tym właśnie charakteryzują się nosiciele czynników genetycznych predysponujących do zachorowania na schizofrenię”.
Źródło: Nature Neuroscience
Grafika: Philippe Halsman „Dalí Atomicus”
